ایا مهریه بالای ۱۱۰ سکه گرفتنی است؟

بله، مهریه بالای ۱۱۰ سکه قابل مطالبه و دریافت است، اما مطالبه و اجرای آن نیازمند شرایط خاصی، از جمله اثبات تمکن مالی مرد توسط زن، است. این موضوع با مهریه تا ۱۱۰ سکه که ضمانت اجرایی قوی تری دارد، تفاوت های کلیدی دارد و فهم این تفاوت ها برای هر دو طرف ازدواج ضروری است.

مفهوم مهریه و نحوه مطالبه آن همواره یکی از موضوعات پیچیده و پرتکرار در نظام حقوقی خانواده ایران بوده است. این پیچیدگی به ویژه در مورد مهریه های سنگین که از سقف ۱۱۰ سکه تجاوز می کنند، بیشتر نمایان می شود. بسیاری از زوجین، چه زنانی که در پی مطالبه حق خود هستند و چه مردانی که نگران پیامدهای مالی آن هستند، ابهاماتی درباره وضعیت قانونی مهریه بالای ۱۱۰ سکه دارند.

این مقاله با هدف روشن ساختن ابهامات موجود، به بررسی جامع ابعاد حقوقی مهریه بالای ۱۱۰ سکه می پردازد. در ادامه، به تشریح مبانی قانونی، شرایط مطالبه، تفاوت های کلیدی با مهریه تا ۱۱۰ سکه، و راهکارهای قانونی موجود برای هر دو طرف خواهیم پرداخت تا آگاهی حقوقی لازم برای تصمیم گیری های آگاهانه را فراهم آوریم.

مفهوم مهریه: حق مالی زن در ازدواج

مهریه یکی از ارکان اصلی عقد نکاح در فقه اسلامی و قوانین ایران است که به محض جاری شدن صیغه عقد، به مالکیت زن درمی آید. این حق مالی، فارغ از عندالمطالبه یا عندالاستطاعه بودن آن، تعهدی بر عهده مرد است و زن می تواند هر زمان که بخواهد، آن را مطالبه کند.

مهریه چیست؟ تعریفی حقوقی

مهریه، مالی است که به هنگام عقد ازدواج، مرد متعهد به پرداخت آن به زن می شود. این مال می تواند به صورت نقدی، طلا، سکه، اموال منقول و غیرمنقول (مانند خانه، زمین یا خودرو) یا هر چیز دارای ارزش اقتصادی باشد. شرط اساسی در تعیین مهریه، داشتن مالیت است؛ یعنی باید قابلیت داد و ستد و ارزش اقتصادی داشته باشد. برای مثال، تعیین بال مگس به عنوان مهریه از نظر قانونی معتبر نیست.

قانون مدنی ایران در مواد ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۱ به تفصیل به موضوع مهریه پرداخته است. این مواد، مهریه را حق مسلم زن دانسته و بر لزوم پرداخت آن توسط مرد تأکید می کنند. مهریه نه تنها جنبه مالی دارد، بلکه به عنوان پشتوانه و تضمینی برای حقوق زن در زندگی مشترک تلقی می شود و به محض عقد نکاح، زن مالک تمام آن می شود و می تواند هر زمان که مایل باشد، آن را مطالبه کند.

انواع مهریه در قانون مدنی

در نظام حقوقی ایران، مهریه از جنبه های مختلفی تقسیم بندی می شود که هر کدام احکام خاص خود را دارند:

• مهریه عندالمطالبه: در این نوع مهریه که رایج ترین شکل آن است، زن می تواند در هر زمانی از زندگی مشترک، مهریه خود را مطالبه کند و مرد مکلف به پرداخت آن است. شرط پرداخت این مهریه، توانایی مالی مرد نیست، هرچند در صورت عدم توانایی، مرد می تواند تقاضای اعسار و تقسیط کند.
• مهریه عندالاستطاعه: در این حالت، زن تنها زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که مرد توانایی مالی پرداخت آن را داشته باشد. اثبات تمکن مالی مرد در اینجا بر عهده زن است.

علاوه بر این، در قانون مدنی سه نوع دیگر مهریه نیز تعریف شده است:

• مهرالمسمی: مهریه ای که در زمان عقد نکاح و با توافق زوجین تعیین و در سند ازدواج ثبت می شود.
• مهرالمثل: مهریه ای که در صورتی تعیین می شود که در عقد مهریه ای مشخص نشده باشد یا عقد از ابتدا باطل بوده و نزدیکی صورت گرفته باشد. میزان آن توسط دادگاه و بر اساس وضعیت خانوادگی زن، موقعیت اجتماعی و سایر شرایط تعیین می شود.
• مهرالمتعه: این نوع مهریه مربوط به طلاق است و زمانی مطرح می شود که در عقد دائم مهریه ای تعیین نشده باشد و نزدیکی نیز صورت نگرفته باشد. در این حالت، مرد قبل از طلاق، مالی را به عنوان مهریه به زن می پردازد که میزان آن با در نظر گرفتن وضعیت مالی مرد تعیین می گردد.

قانون ۱۱۰ سکه مهریه: مبنا و فلسفه

قانون ۱۱۰ سکه مهریه که به موجب ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ وضع شده است، نقطه عطفی در حقوق خانواده ایران محسوب می شود. این قانون با هدف ایجاد توازن بین حقوق زن در مطالبه مهریه و جلوگیری از حبس های طولانی و بی نتیجه مردان در پرونده های مهریه سنگین، به اجرا درآمد.

ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده و نقش آن

ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده اشعار می دارد: در صورتی که مهریه بیش از یکصد و ده سکه بهار آزادی باشد، پرداخت مازاد بر آن منوط به اثبات تمکن مالی زوج است. این ماده، بخش عمده ای از ابهامات پیرامون مطالبه مهریه های بالا را برطرف کرده و تفاوت آشکاری بین مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه و مهریه مازاد بر آن قائل شده است. پیش از تصویب این قانون، مردان در صورت عدم توانایی پرداخت مهریه، حتی برای مبالغ بسیار بالا، ممکن بود با حکم جلب و حبس مواجه شوند که این امر مشکلات عدیده ای را برای خانواده ها و نظام قضایی ایجاد می کرد.

هدف اصلی این قانون، حمایت از حقوق زنان به عنوان صاحب مهریه است، اما در عین حال سعی دارد تا با وضع محدودیت هایی بر اجرای حکم جلب برای مهریه های بسیار بالا، از حبس مردانی که واقعاً توانایی پرداخت آن را ندارند، جلوگیری کند. به عبارت دیگر، قانونگذار به دنبال این بوده است که مهریه به جای ابزاری برای فشار، به یک حق مالی منطقی و قابل اجرا تبدیل شود.

تفاوت مهریه تا ۱۱۰ سکه و مازاد بر آن

تفاوت اساسی بین مهریه تا ۱۱۰ سکه و مهریه مازاد بر آن در ضمانت اجرایی و شرط اثبات تمکن مالی نهفته است. برای مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه، زن می تواند بدون نیاز به اثبات توانایی مالی مرد، تقاضای مطالبه و اجرای آن را داشته باشد و در صورت عدم پرداخت و عدم اعسار مرد، امکان صدور حکم جلب و حبس نیز وجود دارد. این بخش از مهریه مشمول ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی است که به دادگاه اجازه می دهد در صورت عدم پرداخت دین، حکم جلب صادر کند.

اما برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، وضعیت کاملاً متفاوت است. در این بخش، مطالبه و اجرای مهریه صرفاً با اثبات تمکن مالی مرد امکان پذیر است و بار اثبات این تمکن بر عهده زن خواهد بود. این تفاوت موجب شده تا مسیر حقوقی مطالبه مهریه بالای ۱۱۰ سکه، پیچیده تر و زمان برتر شود و نیازمند جمع آوری مدارک و مستندات کافی باشد.

تفاوت اصلی در مطالبه مهریه تا ۱۱۰ سکه و مازاد بر آن، در لزوم اثبات تمکن مالی مرد و ضمانت اجرایی حکم جلب است؛ برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، اثبات توان مالی مرد توسط زن الزامی است و حکم جلب صادر نمی شود.

مطالبه مهریه تا ۱۱۰ سکه: رویه ای متفاوت

مطالبه مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه، با توجه به قوانین موجود، رویه نسبتاً روشن و ضمانت اجرایی قوی تری دارد. این بخش از مهریه، به دلیل اهمیت و رویکرد حمایتی قانونگذار، از سهولت بیشتری در فرآیند مطالبه برخوردار است.

نحوه مطالبه از طریق اجرای ثبت و دادگاه

زن برای مطالبه مهریه تا ۱۱۰ سکه می تواند از دو طریق اقدام کند:

1. از طریق اجرای ثبت: این روش معمولاً سریع تر است. زن می تواند با مراجعه به دفترخانه ای که عقد ازدواج در آن به ثبت رسیده، درخواست صدور اجراییه مهریه را ارائه دهد. دفترخانه پس از بررسی مدارک، اجراییه را صادر و به اداره ثبت اسناد و املاک محل اقامت مرد ارسال می کند. اداره ثبت با ابلاغ اجراییه به مرد، به او فرصت می دهد تا مهریه را پرداخت کند یا اموالی برای توقیف معرفی نماید. در صورت عدم پرداخت و شناسایی اموال، اداره ثبت اقدام به توقیف اموال و مزایده آن ها برای پرداخت مهریه می کند.
2. از طریق دادگاه خانواده: اگر زن مایل به استفاده از طریق اجرای ثبت نباشد یا از این طریق به نتیجه نرسد، می تواند مستقیماً به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواست مطالبه مهریه ارائه دهد. دادگاه پس از بررسی پرونده، در صورت احراز حقانیت زن، حکم به پرداخت مهریه صادر می کند. در این روش، حتی اگر مرد مالی برای پرداخت نداشته باشد، زن می تواند تقاضای صدور حکم جلب او را بکند.

ضمانت اجرایی: امکان حکم جلب و توقیف اموال

یکی از مهمترین تفاوت های مهریه تا ۱۱۰ سکه با مازاد بر آن، ضمانت اجرایی قوی تر برای این بخش از مهریه است. بر اساس ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، در صورتی که مرد توانایی مالی پرداخت مهریه تا ۱۱۰ سکه را نداشته باشد و یا به عمد از پرداخت آن خودداری کند، دادگاه می تواند حکم جلب او را صادر کند. این حکم جلب تا زمانی که مرد مهریه را پرداخت کند یا دادخواست اعسار او پذیرفته شود، اعتبار دارد.

همچنین، زن حق دارد برای تأمین مهریه خود، تقاضای توقیف اموال منقول و غیرمنقول مرد را داشته باشد. این توقیف می تواند شامل حساب های بانکی، خودرو، خانه، زمین و سایر دارایی های مرد باشد. پس از توقیف، اموال از طریق مزایده به فروش رفته و مهریه زن از محل وجوه حاصله پرداخت می شود. این اقدامات قانونی به زن این اطمینان را می دهد که در مطالبه مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه، از حمایت قانونی قوی برخوردار است.

آیا مهریه بالای ۱۱۰ سکه گرفتنی است؟ پاسخ نهایی

این پرسش کلیدی، ابهام بسیاری از زوجین و حتی حقوقدانان را درگیر خود کرده است. پاسخ صریح به این سوال این است: بله، مهریه بالای ۱۱۰ سکه قابل مطالبه و دریافت است، اما با شرایط و محدودیت هایی که آن را از مهریه تا این سقف متمایز می کند.

همانطور که قبلاً اشاره شد، ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده به صراحت بیان می کند که مطالبه مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه منوط به اثبات تمکن مالی مرد است. این بدان معناست که صرف تعیین مهریه بالا در سند ازدواج، به تنهایی برای دریافت آن کافی نیست و زن باید توانایی مالی همسر خود را برای پرداخت این مبلغ اضافی به اثبات برساند. در واقع، این قانون سعی در ایجاد تعادل بین حق زن و توانایی واقعی مرد در پرداخت دارد تا از تحمیل بدهی های غیرقابل پرداخت و ایجاد مشکلات اجتماعی جلوگیری کند.

شرط اساسی: اثبات تمکن مالی مرد

اثبات تمکن مالی مرد، سنگ بنای مطالبه مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه است. این شرط، بار سنگینی را بر دوش زن قرار می دهد؛ زیرا او باید با ارائه مدارک و مستندات کافی، به دادگاه ثابت کند که همسرش دارای اموال، دارایی ها و درآمدی است که می تواند از عهده پرداخت مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه برآید. این موضوع با مهریه تا ۱۱۰ سکه که در آن فرض بر توانایی مالی مرد است و نیازی به اثبات از سوی زن نیست، کاملاً در تضاد است.

اثبات تمکن مالی مرد می تواند چالش برانگیز باشد، به خصوص اگر مرد اموال خود را پنهان کرده یا به نام دیگران منتقل کرده باشد. از این رو، جمع آوری اطلاعات و مدارک دقیق، نقش حیاتی در موفقیت این پرونده ها ایفا می کند. دادگاه ها در این زمینه بسیار دقیق عمل کرده و هرگونه ادعایی مبنی بر تمکن مالی را با وسواس خاصی بررسی می کنند تا از تضییع حقوق طرفین جلوگیری شود.

فرایند مطالبه مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه و اثبات تمکن مالی

مطالبه مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه یک فرآیند حقوقی مرحله ای است که نیازمند دقت و جمع آوری شواهد کافی است. این مراحل شامل اقدام از طریق اجرای ثبت و سپس دادگاه، به همراه ارائه مدارک محکمه پسند برای اثبات تمکن مالی مرد می شود.

مراحل قانونی مطالبه

برای مطالبه مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه، زن باید این مراحل را طی کند:

1. ابتدا از طریق اجرای ثبت (در صورت شناسایی اموال): زن می تواند با مراجعه به دفترخانه ازدواج و دریافت اجراییه مهریه، آن را به اداره ثبت اسناد و املاک تحویل دهد. در این مرحله، اگر اموالی از مرد به صورت رسمی (مانند سند ملک یا خودرو) شناسایی شده باشد، اداره ثبت اقدام به توقیف آن ها می کند. این اقدام می تواند برای تمام میزان مهریه صورت گیرد.
2. در صورت عدم وصول از ثبت، ارجاع به دادگاه خانواده: اگر زن نتواند از طریق اجرای ثبت به تمام مهریه خود دست یابد (مثلاً اموالی از مرد شناسایی نشود یا اموال موجود کفایت نکند)، باید به دادگاه خانواده مراجعه کند.
3. ارائه دادخواست مهریه به دادگاه: زن باید دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه خانواده تقدیم کند. در این دادخواست، باید مبلغ کل مهریه ذکر شود. برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، از همین مرحله دادگاه، زن باید به طور جدی به فکر اثبات تمکن مالی مرد باشد.

دادگاه پس از تشکیل جلسه رسیدگی و شنیدن اظهارات طرفین، در مورد میزان مهریه و نحوه پرداخت آن حکم صادر خواهد کرد. در صورت عدم توانایی مرد در پرداخت یک جای مهریه (حتی برای ۱۱۰ سکه اول)، می تواند تقاضای اعسار و تقسیط کند.

مدارک لازم برای اثبات تمکن مالی مرد

جمع آوری مدارک و شواهد قوی برای اثبات تمکن مالی مرد، کلید موفقیت در مطالبه مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه است. این مدارک می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سند مالکیت اموال منقول و غیرمنقول: از جمله سند خانه، زمین، باغ، ویلا، خودرو، موتورسیکلت، سهام شرکت ها و اوراق بهادار.
• فیش حقوقی و گواهی اشتغال به کار: در صورتی که مرد کارمند دولت یا شرکت خصوصی باشد، فیش حقوقی می تواند نشان دهنده درآمد ثابت او باشد.
• قراردادهای کاری و مستندات مربوط به درآمدهای آزاد: برای مردانی که شغل آزاد دارند، ارائه قراردادها، فاکتورها، و مستندات مربوط به پروژه ها یا فعالیت های اقتصادی می تواند مفید باشد.
• لیست حساب های بانکی و گردش حساب: استعلام از بانک ها برای دریافت گردش حساب مرد، می تواند نشان دهنده حجم تراکنش ها و میزان نقدینگی او باشد.
• اسناد مربوط به سرمایه گذاری ها: مانند سپرده های بانکی بلندمدت، مشارکت در شرکت ها، و سایر سرمایه گذاری های مالی.
• شهادت شهود: در برخی موارد و با رعایت موازین قانونی، شهادت افرادی که از وضعیت مالی مرد اطلاع دارند، می تواند به عنوان مدرک تکمیلی ارائه شود.
• استعلام از سازمان های مرتبط: مانند اداره ثبت اسناد و املاک، اداره راهنمایی و رانندگی، سازمان بورس و اوراق بهادار.

نقش کارشناسی و قاضی در ارزیابی

قاضی پرونده با توجه به مدارک و مستندات ارائه شده توسط زن و دفاعیات مرد، وضعیت مالی زوج را مورد بررسی دقیق قرار می دهد. در برخی موارد، قاضی می تواند دستور کارشناسی رسمی دادگستری را صادر کند تا یک کارشناس متخصص، اموال و درآمدهای مرد را به طور دقیق ارزیابی کرده و گزارشی را به دادگاه ارائه دهد. این گزارش کارشناسی می تواند نقش مهمی در تصمیم گیری قاضی ایفا کند.

قاضی همچنین به اظهارات شهود (در صورت ارائه) و سایر شواهد توجه می کند تا به یک جمع بندی منطقی و عادلانه درباره توانایی مالی مرد برسد. این فرآیند ممکن است زمان بر باشد و نیاز به پیگیری مداوم از سوی زن یا وکیل او دارد.

حکم جلب و حبس برای مهریه بالای ۱۱۰ سکه: محدودیت ها

یکی از بزرگترین ابهامات و نگرانی ها برای زوجین، به ویژه مردان، مسئله حکم جلب و حبس در پرونده های مهریه است. در مورد مهریه بالای ۱۱۰ سکه، قانونگذار محدودیت های خاصی را اعمال کرده است که آگاهی از آن ها ضروری است.

توضیح صریح: برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، امکان صدور حکم جلب و حبس مرد وجود ندارد.

این نکته بسیار حائز اهمیت است که طبق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، امکان صدور حکم جلب و حبس مرد برای مازاد بر ۱۱۰ سکه مهریه وجود ندارد. به عبارت دیگر، حتی اگر زن بتواند تمکن مالی مرد را برای پرداخت مهریه بالای ۱۱۰ سکه به اثبات برساند و دادگاه حکم به پرداخت کل مهریه (مثلاً ۲۰۰ سکه) صادر کند، در صورت عدم پرداخت مازاد بر ۱۱۰ سکه، مرد زندانی نخواهد شد.

این محدودیت با هدف جلوگیری از حبس های طولانی مدت مردان و کاهش بار زندان ها وضع شده است، چرا که تجربه نشان داده بود بسیاری از مردان توانایی پرداخت مهریه های بسیار بالا را نداشته و صرفاً به دلیل عدم توانایی مالی برای مبالغ زیاد، برای سال ها در زندان می ماندند، بدون اینکه این امر به وصول مهریه برای زن منجر شود.

تأکید بر اینکه حکم جلب فقط برای ۱۱۰ سکه اول قابل اعمال است

باید به روشنی تأکید کرد که حکم جلب و حبس مرد تنها برای ۱۱۰ سکه اول مهریه (یا معادل ریالی آن) قابل اعمال است و آن هم در صورتی که مرد توانایی پرداخت این ۱۱۰ سکه را داشته باشد یا دادخواست اعسار او رد شود و از پرداخت آن خودداری کند. در واقع، ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، که مبنای صدور حکم جلب برای بدهکاران مالی است، برای ۱۱۰ سکه اول مهریه اعمال می شود.

اگر مرد برای ۱۱۰ سکه اول، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه ارائه دهد و این دادخواست توسط دادگاه پذیرفته شود، مهریه او به صورت اقساطی تعیین می گردد و دیگر حکم جلب برای او صادر نخواهد شد، مگر اینکه از پرداخت اقساط تعیین شده توسط دادگاه تخلف کند. بنابراین، نگرانی از بابت حبس برای مهریه بالای ۱۱۰ سکه، صرفاً برای همان بخش ۱۱۰ سکه اول و تحت شرایط خاصی مطرح است و نه برای کل مبلغ مهریه.

اعسار و تقسیط مهریه بالای ۱۱۰ سکه: راهکاری برای مردان

مردانی که محکوم به پرداخت مهریه می شوند، به خصوص اگر مهریه سنگین باشد و توانایی پرداخت یک جای آن را نداشته باشند، می توانند از سازوکار قانونی اعسار و تقسیط استفاده کنند. این راهکار به منظور حمایت از مردان در شرایط ناتوانی مالی و جلوگیری از حبس های بی مورد طراحی شده است.

مفهوم اعسار از پرداخت مهریه و حق مرد برای ارائه دادخواست اعسار

اعسار در اصطلاح حقوقی به معنای ناتوانی مالی یک فرد برای پرداخت بدهی هایش است. زمانی که مرد محکوم به پرداخت مهریه می شود و واقعاً توانایی پرداخت یک جای آن را ندارد، حق دارد دادخواست اعسار از پرداخت مهریه به دادگاه ارائه دهد. در این دادخواست، مرد باید به دادگاه ثابت کند که دارایی و درآمد کافی برای پرداخت فوری مهریه را ندارد.

برای پذیرش دادخواست اعسار، مرد باید لیست کامل اموال و دارایی های خود (اعم از منقول و غیرمنقول)، حساب های بانکی، درآمدها و بدهی هایش را به دادگاه ارائه دهد. همچنین، لازم است که دو نفر شاهد معتبر، که از وضعیت مالی مرد اطلاع کامل دارند، در دادگاه شهادت دهند و ناتوانی مالی او را تأیید کنند. دادگاه با بررسی دقیق این مدارک و شهادت شهود، تصمیم گیری می کند که آیا مرد واقعاً معسر است یا خیر.

شرایط پذیرش دادخواست اعسار و نحوه تقسیط مهریه

دادگاه برای پذیرش دادخواست اعسار، شرایط زیر را مورد بررسی قرار می دهد:

• بررسی اموال و درآمدهای واقعی مرد: دادگاه تمام جوانب مالی مرد، شامل اموال، درآمد ثابت (حقوق و دستمزد)، درآمد حاصل از مشاغل آزاد، و هرگونه دارایی دیگری را که مرد می تواند از آن برای پرداخت مهریه استفاده کند، ارزیابی می کند. حتی مواردی مانند خودروی لوکس، سهام و سپرده های بانکی نیز در این ارزیابی لحاظ می شوند.
• عدم انتقال صوری اموال: دادگاه اطمینان حاصل می کند که مرد اموال خود را به صورت صوری و با هدف فرار از پرداخت مهریه به نام دیگران منتقل نکرده باشد. در صورت احراز چنین عملی، دادخواست اعسار رد شده و مرد مکلف به پرداخت مهریه خواهد بود.

در صورتی که دادگاه اعسار مرد را تأیید کند، حکم به تقسیط مهریه صادر می شود. این تقسیط معمولاً شامل یک پیش قسط (مبلغی که مرد باید در ابتدا پرداخت کند) و اقساط ماهانه است که بر اساس توانایی مالی مرد تعیین می شود. میزان پیش قسط و اقساط ماهانه، با توجه به درآمد و هزینه های ضروری زندگی مرد، تعداد افراد تحت تکفل، و سایر بدهی ها مشخص می گردد. برای مثال، ممکن است دادگاه مرد را مکلف کند که ۱۰ سکه را به عنوان پیش قسط و هر ماه یک سکه را به عنوان قسط بپردازد.

تأثیر اعسار بر مطالبه مازاد بر ۱۱۰ سکه این است که اگر مرد برای ۱۱۰ سکه اول مهریه، دادخواست اعسار داده و پذیرفته شده باشد، مهریه او تقسیط شده و پرداخت آن بر اساس توانایی مالی اش صورت می گیرد. اما برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، حتی اگر اعسار مرد پذیرفته شود، صرفاً در صورتی می تواند آن را پرداخت کند که در آینده تمکن مالی پیدا کند. برای این بخش از مهریه، حکم جلب صادر نمی شود و زن باید منتظر بماند تا مرد مالی به دست آورد و سپس برای مطالبه اقدام کند.

آخرین وضعیت قانون جدید مهریه و تأثیر آن بر مهریه های گذشته

بحث اصلاح قوانین مربوط به مهریه و وضع قانون جدید مهریه همواره در محافل حقوقی و اجتماعی مطرح بوده است. این موضوع به دلیل پیامدهای اجتماعی و اقتصادی مهریه های سنگین و چالش های اجرایی آن، مورد توجه قرار دارد.

آیا قانون جدیدی تصویب شده است؟ (توضیح وضعیت فعلی طرح ها و لوایح)

تا این لحظه، قانون جدید مهریه در ایران که بخواهد تغییرات اساسی در سقف ۱۱۰ سکه یا نحوه مطالبه مهریه ایجاد کند، هنوز به تصویب نهایی نرسیده است. چندین طرح و لایحه در سالیان اخیر در کمیسیون های قضایی مجلس شورای اسلامی مطرح و مورد بررسی قرار گرفته اند که برخی از آن ها پیشنهاداتی نظیر محدود کردن حداکثر مهریه قابل ثبت در سند ازدواج، یا تغییر در ضمانت های اجرایی مهریه های سنگین را داشته اند. این طرح ها معمولاً با هدف ساماندهی وضعیت مهریه و کاهش آمار طلاق و زندانیان مهریه، ارائه می شوند.

با این حال، مراحل تصویب یک قانون در مجلس، شورای نگهبان و ابلاغ آن به نهادهای اجرایی، فرآیندی زمان بر است. بسیاری از این طرح ها در مراحل اولیه باقی مانده اند یا با مخالفت های مختلفی مواجه شده اند. بنابراین، در حال حاضر، همان ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ و ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، مبنای اصلی رسیدگی به پرونده های مهریه هستند و هیچ تغییر رسمی در این زمینه اعمال نشده است.

تأثیر احتمالی تغییرات آتی بر مهریه های تعیین شده در گذشته

در صورت تصویب هرگونه قانون جدید در آینده، بحث تأثیر آن بر مهریه هایی که پیش از آن در سند ازدواج ثبت شده اند، مطرح خواهد شد. اصل کلی در حقوق ایران این است که قوانین عطف به ماسبق نمی شوند؛ به این معنا که قانون جدید، بر قراردادها و تعهداتی که پیش از تاریخ تصویب و لازم الاجرا شدن آن ایجاد شده اند، تأثیری ندارد. مهریه نیز یک تعهد قراردادی است که در زمان عقد نکاح ایجاد می شود.

بنابراین، اگر قانون جدیدی تصویب شود، به احتمال زیاد شامل مهریه هایی خواهد شد که پس از تاریخ لازم الاجرا شدن آن تعیین می شوند. تغییرات احتمالی در آینده، معمولاً بر مهریه هایی که قبلاً در سند ازدواج ثبت شده اند، تأثیر نخواهد گذاشت. البته، هر قانون جدیدی می تواند در خصوص ضمانت های اجرایی یا محدودیت های حبس تغییراتی ایجاد کند که ممکن است بر نحوه اجرای مهریه های گذشته نیز تأثیر بگذارد، اما اصل حقانیت و میزان مهریه تعیین شده در گذشته، معمولاً ثابت می ماند.

برای به روز ماندن با این موضوع، پیشنهاد می شود اخبار رسمی مجلس و رسانه های معتبر دنبال شود و در صورت هرگونه تغییر، به سرعت اطلاعات خود را از منابع حقوقی معتبر به روزرسانی کنید.

نکات مهم و توصیه های حقوقی (چگونه از حقوق خود دفاع کنیم؟)

مسائل حقوقی مربوط به مهریه، چه برای زنان و چه برای مردان، می تواند پیچیده و استرس زا باشد. آگاهی از نکات کلیدی و استفاده از مشاوره های تخصصی می تواند به هر دو طرف کمک کند تا با دید بازتری در این مسیر گام بردارند و از حقوق خود به بهترین شکل دفاع کنند.

ضرورت مراجعه به وکیل متخصص خانواده (برای زن و مرد)

اولین و مهم ترین توصیه حقوقی برای هر دو طرف، مراجعه به وکیل متخصص خانواده است. پرونده های مهریه دارای جزئیات حقوقی فراوانی هستند که ممکن است برای افراد عادی قابل درک نباشد. یک وکیل مجرب می تواند:

• برای زن: در جمع آوری مدارک لازم برای اثبات تمکن مالی مرد، ارائه دادخواست صحیح، پیگیری پرونده در مراحل مختلف و دفاع از حقوق او در برابر ادعاهای اعسار مرد، راهنمایی های ارزشمندی ارائه دهد.
• برای مرد: در تنظیم و ارائه دادخواست اعسار، جمع آوری مدارک مربوط به ناتوانی مالی، دفاع در برابر ادعاهای تمکن مالی زن و رسیدگی به اعتراضات احتمالی، یاری رسان باشد.

وکیل با دانش حقوقی و تجربه عملی خود، می تواند از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری کرده و مسیر پرونده را به سمت نتیجه ای عادلانه تر هدایت کند.

جمع آوری دقیق مدارک و شواهد

همانطور که قبلاً اشاره شد، در پرونده های مهریه، به ویژه برای مهریه بالای ۱۱۰ سکه، مدارک و شواهد حرف اول را می زنند. هر دو طرف باید تمام اسناد و مدارکی را که می تواند وضعیت مالی آن ها را اثبات یا رد کند، به دقت جمع آوری و نگهداری کنند. این مدارک شامل اسناد مالکیت، فیش های حقوقی، گردش حساب بانکی، قراردادهای کاری، و هرگونه سندی که به دارایی ها یا بدهی ها مربوط می شود، خواهد بود. عدم ارائه مدارک کافی می تواند به ضرر طرفین تمام شود.

پیگیری مداوم پرونده

پرونده های مهریه ممکن است زمان بر باشند و نیاز به پیگیری مداوم از سوی دادگاه و مراجع مربوطه دارند. عدم پیگیری می تواند منجر به طولانی شدن بی مورد فرآیند یا حتی از دست رفتن برخی فرصت های قانونی شود. وکیل می تواند در این زمینه نقش مهمی در پیگیری منظم پرونده ایفا کند.

مفهوم مهریه عندالاستطاعه و ارتباط آن با شرایط مهریه بالای ۱۱۰ سکه

مهریه عندالاستطاعه از همان ابتدا، پرداخت آن را منوط به توانایی مالی مرد می کند و بار اثبات این توانایی بر عهده زن است. این نوع مهریه در عمل شباهت زیادی به مطالبه مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه دارد، زیرا در هر دو حالت، زن باید تمکن مالی مرد را اثبات کند. در نتیجه، اگر مهریه عندالاستطاعه تعیین شده باشد، حتی برای ۱۱۰ سکه اول نیز زن باید تمکن مالی مرد را ثابت کند و دیگر حکم جلب برای مرد صادر نخواهد شد.

حقوق وراث در مطالبه مهریه

در صورتی که زن پیش از دریافت مهریه فوت کند، وراث قانونی او حق مطالبه مهریه را از مرد خواهند داشت. این حق بر اساس سهم الارث هر یک از وراث (مانند پدر و مادر، فرزندان) و مطابق با قوانین ارث تقسیم می شود. وراث باید با ارائه گواهی انحصار وراثت و سایر مدارک لازم، اقدام به مطالبه مهریه متوفی از زوج کنند.

با در نظر گرفتن این نکات، زوجین می توانند با آگاهی بیشتری در خصوص مهریه تصمیم گیری کرده و در صورت نیاز، از حقوق خود به بهترین نحو دفاع کنند.

سوالات متداول

آیا اگر مرد هیچ مالی نداشته باشد، زن می تواند مهریه بالای ۱۱۰ سکه را بگیرد؟

خیر، اگر مرد هیچ مالی نداشته باشد و زن نتواند تمکن مالی او را برای پرداخت مازاد بر ۱۱۰ سکه اثبات کند، امکان دریافت مهریه بالای ۱۱۰ سکه (بخش مازاد) وجود ندارد. در این حالت، مرد حتی برای ۱۱۰ سکه اول نیز می تواند دادخواست اعسار داده و در صورت پذیرش، مهریه را به صورت اقساطی پرداخت کند.

چقدر طول می کشد تا مهریه بالای ۱۱۰ سکه را از طریق دادگاه مطالبه کرد؟

مدت زمان مطالبه مهریه بالای ۱۱۰ سکه به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله پیچیدگی پرونده، میزان اموال مرد، نحوه همکاری او، و شلوغی دادگاه ها. به دلیل نیاز به اثبات تمکن مالی مرد و فرآیندهای کارشناسی و استعلام، این پرونده ها ممکن است چندین ماه تا چند سال به طول بینجامند.

آیا می توان همزمان با مطالبه مهریه، تقاضای توقیف اموال مرد را نیز داشت؟

بله، زن می تواند همزمان با ارائه دادخواست مطالبه مهریه، تقاضای صدور قرار تأمین خواسته را نیز بکند. با صدور این قرار، دادگاه می تواند دستور توقیف اموال مرد را صادر کند تا از نقل و انتقال آن ها جلوگیری شود و زن بتواند در صورت صدور حکم به نفع او، مهریه خود را از محل این اموال وصول کند. این توقیف می تواند برای تمام میزان مهریه درخواستی صورت گیرد، اما اجرای آن برای مازاد بر ۱۱۰ سکه نیازمند اثبات تمکن مالی در نهایت است.

آیا مهریه های بسیار بالا (مثلاً هزار سکه) نیز مشمول همین قانون ۱۱۰ سکه می شوند؟

بله، مهریه هایی با هر میزان سکه (مثلاً هزار سکه) مشمول همین قانون ۱۱۰ سکه می شوند. به این معنا که فقط برای ۱۱۰ سکه اول آن ضمانت اجرایی قوی تر (از جمله امکان حکم جلب در صورت عدم پرداخت و رد اعسار) وجود دارد و مطالبه مازاد بر ۱۱۰ سکه (در این مثال، ۸۹۰ سکه باقی مانده) منوط به اثبات تمکن مالی مرد توسط زن خواهد بود.

آیا اگر مرد تمکن مالی نداشته باشد، برای ۱۱۰ سکه هم زندانی می شود؟

خیر، اگر مرد واقعاً تمکن مالی نداشته باشد و بتواند این موضوع را با ارائه دادخواست اعسار و شهادت شهود در دادگاه به اثبات برساند، برای ۱۱۰ سکه نیز زندانی نخواهد شد. در این صورت، دادگاه با توجه به توانایی مالی مرد، حکم به تقسیط مهریه صادر می کند. حکم جلب و حبس تنها در صورتی صادر می شود که مرد توانایی مالی داشته باشد اما از پرداخت مهریه خودداری کند، یا در پرداخت اقساط مهریه کوتاهی نماید.

نتیجه گیری

در نهایت، پاسخ به این سوال که ایا مهریه بالای ۱۱۰ سکه گرفتنی است؟ یک بله مشروط است. مهریه، چه کم و چه زیاد، حق قانونی زن است و مرد مکلف به پرداخت آن است. با این حال، قوانین جاری، به ویژه ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، تفاوت های کلیدی بین مطالبه مهریه تا ۱۱۰ سکه و مازاد بر آن قائل شده اند. برای مطالبه مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه، اثبات تمکن مالی مرد توسط زن یک شرط اساسی و اجتناب ناپذیر است و برای این بخش از مهریه، امکان صدور حکم جلب و حبس مرد وجود ندارد.

این تمایز قانونی، با هدف ایجاد تعادل و جلوگیری از پیامدهای نامطلوب اجتماعی و اقتصادی مهریه های سنگین وضع شده است. در هر صورت، توصیه مؤکد برای هر دو طرف، آگاهی کامل از قوانین و مشورت با وکیل متخصص خانواده است. این اقدامات می تواند به شما کمک کند تا مسیر قانونی را به درستی طی کرده، از حقوق خود دفاع کنید، و به بهترین نتیجه ممکن دست یابید.