چگونه درخواست مهریه بدهیم

برای درخواست مهریه، دو مسیر اصلی پیش رو است: مراجعه به اداره اجرای ثبت (از طریق دفترخانه ازدواج) و مراجعه به دادگاه خانواده. انتخاب مسیر به شرایط مهریه و وضعیت مالی زوج بستگی دارد و هر یک مراحل و الزامات خاص خود را دارند که باید با دقت طی شوند. آگاهی از این مسیرها، امکان انتخاب بهترین و مؤثرترین راه را فراهم می کند.

مهریه، که ریشه در آموزه های شرعی و قوانین مدنی کشورمان دارد، یک حق مالی است که به محض جاری شدن صیغه عقد نکاح، بر ذمه مرد قرار می گیرد و زن در هر زمانی می تواند آن را مطالبه کند. این حق، نه تنها پشتوانه ای برای زن محسوب می شود، بلکه بخشی جدایی ناپذیر از قرارداد ازدواج در فرهنگ ایرانی است. با این حال، بسیاری از زنان در مواجهه با لزوم مطالبه مهریه، با ابهامات و پرسش های فراوانی روبرو می شوند که چگونه و از چه طریقی می توانند به این حق قانونی خود دست یابند.

هدف از این مقاله، ارائه راهنمایی جامع و گام به گام برای تمامی کسانی است که قصد مطالبه مهریه خود را دارند. در این نوشتار، به تفصیل به بررسی مسیرهای قانونی، مراحل اجرایی، مدارک ضروری، هزینه های احتمالی و نکات حقوقی کلیدی خواهیم پرداخت تا شما بتوانید با اطلاعات کافی و اطمینان خاطر، بهترین تصمیم را برای احقاق حق خود بگیرید.

مفهوم مهریه و جایگاه قانونی آن

مهریه، مالی است که مرد در زمان عقد نکاح به زن خود می پردازد یا متعهد به پرداخت آن می شود. این تعهد می تواند به صورت نقدی، سکه، طلا، ملک یا هر شیء با ارزش دیگری باشد که در سند ازدواج> (عقدنامه) به صراحت ذکر می گردد. از دیدگاه شرعی، مهریه هدیه ای از جانب مرد به زن است و نشان دهنده احترام و تعهد مالی اوست. از نظر قانونی نیز، مهریه یک دین ممتاز> محسوب می شود و زن، به عنوان طلبکار، می تواند در هر زمانی که بخواهد، آن را از همسر خود مطالبه کند، حتی اگر هنوز زندگی مشترک پابرجا باشد.

قانون گذار ایرانی، جایگاه ویژه ای برای مهریه قائل شده و راه های متعددی را برای مطالبه و وصول آن پیش بینی کرده است. این امر به دلیل حمایت از حقوق زنان و تضمین حداقل معیشت آن ها در صورت بروز مشکلات در زندگی زناشویی است. آگاهی از این حقوق و شناخت مسیرهای قانونی، نخستین گام برای هر زنی است که قصد مطالبه مهریه خود را دارد.

دو مسیر اصلی مطالبه مهریه در ایران: انتخابی هوشمندانه

برای مطالبه مهریه در نظام حقوقی ایران، دو راهکار اصلی وجود دارد که هر یک از آن ها مزایا، معایب و فرآیندهای خاص خود را دارند. انتخاب بین این دو مسیر، به عوامل مختلفی از جمله نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)، وضعیت مالی زوج و سرعت مورد نظر برای وصول مهریه بستگی دارد.

۱. مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت (دفترخانه ازدواج)

این روش یکی از سریع ترین و کم هزینه ترین راه ها برای مطالبه مهریه است، البته به شرط آنکه شرایط لازم برای آن فراهم باشد. این مسیر، مستقیماً از طریق دفترخانه رسمی ازدواج که عقد در آن ثبت شده، آغاز می شود.

مزایای مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت:

• سرعت بالا: فرآیند اداری در اجرای ثبت معمولاً سریع تر از دادرسی های طولانی در دادگاه است.
• هزینه کمتر: هزینه های اجرایی در اداره ثبت معمولاً کمتر از هزینه های دادرسی در دادگاه است.
• عدم نیاز به دادرسی پیچیده: این روش نیاز به حضور در جلسات متعدد دادگاه و ارائه دفاعیات حقوقی پیچیده ندارد.

معایب مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت:

• محدودیت در نوع مهریه: این روش عمدتاً برای مهریه های عندالمطالبه و مشخص (مانند سکه یا مبلغ مشخصی وجه نقد) قابل اجرا است. مهریه های عندالاستطاعه یا نامشخص از این طریق قابل مطالبه نیستند.
• عدم امکان جلب یا ممنوع الخروجی بدون حکم دادگاه: اجرای ثبت، به خودی خود، نمی تواند حکم جلب یا ممنوع الخروجی زوج را صادر کند. برای این اقدامات، نیاز به مراجعه به دادگاه است.

شرایط لازم برای مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت:

مهمترین شرط این است که مهریه باید در سند رسمی ازدواج> (عقدنامه) به صراحت و با ذکر مقدار مشخص (مانند تعداد سکه، مبلغ وجه نقد، یا مشخصات دقیق مال) ثبت شده باشد. در غیر این صورت، امکان استفاده از این روش وجود نخواهد داشت.

مراحل گام به گام مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت:

1. مراجعه به دفترخانه ثبت ازدواج محل عقد و درخواست صدور اجراییه:

   ابتدا باید به دفترخانه رسمی ازدواجی که عقد شما در آن ثبت شده است، مراجعه کنید. حتی اگر این دفترخانه تعطیل یا منتقل شده باشد، می توانید با تماس با کانون سردفتران ازدواج و طلاق، از محل استقرار پرونده ها یا کفیل آن دفترخانه مطلع شوید. در آنجا، فرم درخواست صدور اجراییه مهریه را تکمیل کرده و اصل و کپی عقدنامه، شناسنامه و کارت ملی خود را ارائه دهید.

2. اخذ اجراییه و تحویل آن به اداره اجرای ثبت:

   پس از بررسی درخواست و اطمینان از صحت مدارک، دفترخانه یک اجراییه رسمی صادر می کند. این اجراییه سندی است که به شما اجازه می دهد تا با مراجعه به اداره اجرای ثبت اسناد، مراحل وصول مهریه را آغاز کنید.

3. صدور اخطاریه ۱۰ روزه برای زوج:

   اداره اجرای ثبت، پس از دریافت اجراییه، اخطاریه ای را برای زوج ارسال می کند. در این اخطاریه، به زوج ۱۰ روز فرصت داده می شود تا مهریه را پرداخت کند یا اموالی را برای توقیف و معرفی کند. عدم توجه به این اخطاریه، منجر به ادامه مراحل اجرایی خواهد شد.

4. درخواست شناسایی و توقیف اموال زوج:

   در صورتی که زوج ظرف ۱۰ روز مهریه را پرداخت نکند، شما می توانید درخواست شناسایی و توقیف اموال او را به اداره اجرای ثبت ارائه دهید. اگر از اموال همسر خود (مانند حساب بانکی، پلاک خودرو، پلاک ثبتی ملک) اطلاع دارید، می توانید آن را معرفی کنید. در غیر این صورت، اداره ثبت می تواند از طریق استعلام از مراجع مربوطه (بانک مرکزی، اداره ثبت اسناد و املاک، راهور) نسبت به شناسایی اموال وی اقدام کند.

5. ارزیابی و کارشناسی اموال توقیف شده:

   پس از توقیف اموال، این اموال توسط کارشناس رسمی دادگستری ارزیابی می شوند تا ارزش آن ها مشخص گردد.

6. نحوه وصول مهریه:

   در نهایت، مهریه از طریق فروش اموال توقیف شده، توقیف حقوق (بسته به تعداد فرزند یک چهارم و بدون فرزند یک سوم حقوق قابل توقیف است) یا موجودی حساب های بانکی زوج وصول می شود. اگر اموال مکفی برای پرداخت کامل مهریه وجود نداشته باشد، دادگاه می تواند حکم به تقسیط مابقی مهریه را صادر کند.

۲. مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده

این روش، جامع تر بوده و برای مواردی که امکان مطالبه از طریق اجرای ثبت وجود ندارد یا زوجه ترجیح می دهد از طریق دادگاه اقدام کند، مناسب است. فرآیند این روش طولانی تر اما اختیارات قانونی بیشتری را شامل می شود.

مزایای مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده:

• امکان مطالبه انواع مهریه: این روش امکان مطالبه مهریه های عندالمطالبه، عندالاستطاعه و حتی مهریه های نامشخص را فراهم می کند.
• امکان توقیف اموال: امکان توقیف انواع اموال منقول و غیرمنقول وجود دارد.
• درخواست جلب و ممنوع الخروجی: دادگاه می تواند حکم جلب و ممنوع الخروجی زوج را در صورت عدم پرداخت صادر کند.
• بررسی اعسار: در صورت ادعای عدم توانایی مالی زوج (اعسار)، دادگاه به این موضوع رسیدگی کرده و می تواند مهریه را تقسیط کند.

معایب مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده:

• زمان بر بودن: فرآیند دادرسی در دادگاه معمولاً طولانی تر است و نیاز به برگزاری جلسات متعدد دارد.
• نیاز به حضور در جلسات دادگاه: زوجه یا وکیل او باید در جلسات دادگاه حاضر شده و دفاعیات خود را ارائه دهند.
• هزینه های دادرسی بیشتر: هزینه های مربوط به دادخواست و دادرسی در این روش، بالاتر از روش اجرای ثبت است.

شرایط لازم برای مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده:

در مواردی که مهریه از نوع عندالاستطاعه است (یعنی پرداخت آن مشروط به توانایی مالی زوج است) یا مهریه به صورت مبهم و نامشخص تعیین شده باشد (مثلاً مقدار معینی از اموال)، مراجعه به دادگاه خانواده ضروری است. همچنین اگر زوجه بخواهد همزمان با مهریه، موضوع طلاق یا سایر حقوق خود را نیز پیگیری کند، این مسیر مناسب تر است.

مراحل گام به گام مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده:

1. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و تنظیم دادخواست مطالبه مهریه:

   اولین گام، مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. در آنجا، باید دادخواستی تحت عنوان مطالبه مهریه> تنظیم کنید. در این دادخواست، مشخصات خود و همسرتان، مقدار مهریه و نوع آن (سکه، وجه نقد و غیره) و درخواست های خود را به تفصیل شرح می دهید.

2. ثبت دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی:

   پس از تنظیم دادخواست، آن را ثبت کرده و هزینه های دادرسی مربوطه را پرداخت می کنید. هزینه دادرسی بسته به میزان مهریه متغیر است.

3. تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ به طرفین:

   دادگاه خانواده پس از ثبت دادخواست، یک وقت رسیدگی تعیین کرده و آن را به هر دو طرف (زوجه و زوج) ابلاغ می کند. طرفین باید در تاریخ مقرر در دادگاه حاضر شوند.

4. برگزاری جلسات دادگاه و ارائه مستندات و دفاعیات:

   در جلسات دادگاه، طرفین فرصت دارند تا ادله، مدارک و دفاعیات خود را ارائه دهند. زوجه باید اصل و کپی سند ازدواج، شناسنامه و کارت ملی خود را ارائه کند.

5. صدور رأی دادگاه:

   پس از بررسی های لازم و استماع اظهارات طرفین، دادگاه رأی خود را صادر می کند. این رأی ممکن است حکم به پرداخت مهریه به صورت یکجا یا تقسیط آن دهد، به ویژه اگر زوج ادعای اعسار (عدم توانایی مالی) داشته باشد.

6. درخواست صدور اجراییه از دادگاه و ارجاع به اجرای احکام مدنی:

   پس از قطعی شدن رأی دادگاه (با گذشت مهلت تجدیدنظر یا تأیید در مراجع بالاتر)، زوجه می تواند درخواست صدور اجراییه را از دادگاه صادرکننده رأی مطرح کند. سپس این اجراییه به واحد اجرای احکام مدنی> دادگستری ارجاع می شود.

7. شناسایی و توقیف اموال زوج:

   در اجرای احکام مدنی، زوجه می تواند درخواست شناسایی و توقیف اموال زوج را ارائه دهد. این توقیف می تواند شامل ملک، خودرو، حساب بانکی، حقوق و سایر دارایی های قابل دسترس باشد. در صورت عدم اطلاع زوجه از اموال، اجرای احکام می تواند از مراجع ذی ربط استعلام کند.

8. وصول مهریه:

   در نهایت، مهریه از طریق مزایده اموال توقیف شده یا توقیف حقوق و مستمری زوج (در صورت بازنشستگی) واریز می شود.

---

ویژگی	مطالبه از طریق اجرای ثبت	مطالبه از طریق دادگاه خانواده
سرعت فرآیند	بالا (معمولاً سریع تر)	متوسط تا طولانی (زمان برتر)
هزینه اولیه	کمتر	بیشتر (هزینه های دادرسی)
شرایط مهریه	فقط مهریه عندالمطالبه و مشخص	عندالمطالبه، عندالاستطاعه، نامشخص
امکان توقیف اموال	دارد (با محدودیت هایی مثل جلب یا ممنوع الخروجی اولیه)	دارد (با اختیارات کامل تر، شامل جلب و ممنوع الخروجی)
نیاز به وکیل	کمتر، اما توصیه می شود	بالا، به دلیل پیچیدگی های حقوقی
پیچیدگی فرآیند	کمتر	بیشتر (دادرسی، جلسات، دفاعیات)
قابلیت اعسار زوج	امکان بررسی اعسار توسط دادگاه پس از اجرا	بررسی اعسار در همان فرآیند دادگاه

مدارک لازم برای درخواست مهریه

صرف نظر از اینکه کدام مسیر را برای مطالبه مهریه انتخاب می کنید، تهیه و ارائه مدارک مشخصی ضروری است. جمع آوری به موقع این مدارک می تواند روند کار را به میزان قابل توجهی تسریع بخشد:

• اصل و کپی سند ازدواج (عقدنامه): این مهمترین مدرک است که اثبات کننده عقد و میزان مهریه است.

• اصل و کپی شناسنامه زوجه: برای احراز هویت شما.

• اصل و کپی کارت ملی زوجه: برای احراز هویت شما.

• وکالتنامه رسمی (در صورت داشتن وکیل): اگر از وکیل استفاده می کنید، ارائه وکالتنامه رسمی او الزامی است.

• لیست و مشخصات اموال زوج (در صورت اطلاع): اگر از دارایی های همسر خود (مانند پلاک ثبتی ملک، شماره حساب بانکی، مشخصات خودرو) اطلاع دارید، ارائه این اطلاعات می تواند به تسریع فرآیند توقیف اموال کمک کند.

• سایر مدارک مربوطه: مانند استعلامات بانکی، فیش حقوقی زوج، مدارک نشان دهنده توانایی مالی زوج (در صورت مطالبه مهریه عندالاستطاعه) و هرگونه سندی که به اثبات ادعای شما کمک کند.

هزینه های مطالبه مهریه: شفاف سازی گام به گام

مطالبه مهریه، مانند هر فرآیند حقوقی دیگری، شامل هزینه هایی است که آگاهی از آن ها برای برنامه ریزی مالی شما اهمیت دارد:

• هزینه های دادرسی: این هزینه ها در روش دادگاهی بیشتر است و شامل پرداخت هزینه ثبت دادخواست و مراحل مختلف دادرسی می شود. در روش اجرای ثبت، این هزینه کمتر بوده و بیشتر مربوط به اخذ اجراییه و خدمات اداری است.

• هزینه های اجرایی: شامل تعرفه خدمات اداری در اداره اجرای ثبت یا اجرای احکام مدنی دادگستری است که برای هر مرحله از فرآیند اجرا، مانند صدور اخطاریه، توقیف و فروش اموال، دریافت می شود.

• هزینه کارشناسی: در صورت نیاز به ارزیابی اموال توقیف شده، باید هزینه کارشناسی رسمی دادگستری پرداخت شود. این هزینه بسته به نوع و ارزش مال متفاوت است.

• هزینه وکیل: در صورت استفاده از وکیل، حق الوکاله وکیل نیز به هزینه ها اضافه می شود. این مبلغ بر اساس توافق بین شما و وکیل تعیین می گردد.

در صورتی که توانایی پرداخت این هزینه ها را ندارید، می توانید با ارائه دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی> به دادگاه، درخواست معافیت یا تقسیط این هزینه ها را بدهید.

مدت زمان مورد نیاز برای وصول مهریه

مدت زمان لازم برای وصول مهریه می تواند بسیار متغیر باشد و به عوامل متعددی بستگی دارد:

• زمان تقریبی در روش اجرای ثبت: این روش معمولاً سریع تر است و در صورت مشخص بودن اموال زوج و عدم مقاومت او، ممکن است ظرف چند ماه (بین ۳ تا ۶ ماه) به نتیجه برسد. با این حال، اگر نیاز به استعلام و شناسایی اموال باشد یا زوج تلاش برای پنهان کردن دارایی های خود کند، این زمان می تواند طولانی تر شود.

• زمان تقریبی در روش دادگاه خانواده: فرآیند دادگاهی معمولاً زمان برتر است و ممکن است از ۶ ماه تا چند سال به طول بینجامد. این زمان به عوامل زیر بستگی دارد:

  • میزان شلوغی دادگاه: برخی شعب دادگاه ها شلوغ تر هستند و وقت رسیدگی دیرهنگام تری می دهند.
  • همکاری زوج: اگر زوج همکاری کند و اموال خود را معرفی یا مهریه را پرداخت کند، روند تسریع می یابد.
  • پیچیدگی اموال: اگر اموال زوج متعدد و در نقاط مختلف باشد یا به راحتی قابل شناسایی نباشد، زمان بیشتری لازم است.
  • تخصص وکیل: وکیل متخصص می تواند با آگاهی از رویه ها و قوانین، روند را تسریع بخشد و از تأخیرهای غیرضروری جلوگیری کند.
  • درخواست اعسار زوج: اگر زوج درخواست اعسار دهد، رسیدگی به این درخواست خود زمان بر خواهد بود.

چه مهریه هایی قابل اجرا نیستند یا نیاز به رویکرد خاصی دارند؟

همه انواع مهریه ها به یک شیوه قابل مطالبه نیستند. برخی از آن ها به دلیل ماهیت خود، نیاز به رویکردهای حقوقی متفاوتی دارند:

• مهریه های نامشخص یا مبهم: اگر مهریه به صورت مبهم (مثلاً مقداری از اموال) یا چیزی که ارزش مالی مشخصی ندارد تعیین شده باشد، از طریق اجرای ثبت قابل مطالبه نیست. در چنین مواردی، باید به دادگاه مراجعه کرد تا قاضی تکلیف آن را روشن کند یا زوج را ملزم به تعیین و پرداخت مقدار مشخصی نماید.

• مهریه عندالاستطاعه: این نوع مهریه، مشروط به توانایی مالی زوج است. یعنی زن تنها زمانی می تواند آن را مطالبه کند که ثابت شود مرد توانایی مالی برای پرداخت آن را دارد. اثبات این توانایی بر عهده زوجه است و باید از طریق دادگاه خانواده صورت گیرد.

• مهریه هایی که به صورت شرط ضمن عقد نکاح تعیین شده اند بدون تعیین مقدار مشخص: اگر مهریه به صورت یک شرط کلی در ضمن عقد ذکر شده باشد، اما مقدار یا نحوه پرداخت آن روشن نباشد، نیز از طریق اجرای ثبت قابل پیگیری نیست و باید به دادگاه مراجعه شود.

• تفاوت مهریه سکه و مهریه وجه نقد (نحوه محاسبه به نرخ روز):

  • مهریه سکه: مهریه هایی که به صورت تعداد مشخصی سکه طلا (مثلاً بهار آزادی) تعیین شده اند، معمولاً به قیمت روز مطالبه می شوند. یعنی هر زمان که زن مهریه خود را مطالبه کند، باید بهای روز سکه ها را دریافت کند.

  • مهریه وجه نقد: اگر مهریه به صورت مبلغ مشخصی وجه نقد (مثلاً صد هزار تومان) در سال های دور تعیین شده باشد، به دلیل کاهش ارزش پول ملی، این مبلغ به نرخ روز محاسبه و پرداخت می شود. شاخص های محاسبه نرخ روز توسط بانک مرکزی اعلام می گردد و دادگاه بر اساس آن، مبلغ به روز شده را تعیین می کند.

نکات حقوقی مهم و کلیدی برای موفقیت در مطالبه مهریه

برای پیمودن موفقیت آمیز مسیر مطالبه مهریه، توجه به برخی نکات حقوقی حیاتی است. این نکات می توانند از بروز مشکلات جلوگیری کرده و به تسریع روند کمک کنند:

• اهمیت استعلام اموال زوج: قبل از هرگونه اقدام جدی برای مطالبه مهریه، بسیار مهم است که از دارایی های همسر خود مطلع شوید. این کار را می توانید با معرفی وکیل متخصص انجام دهید تا از طریق استعلام از اداره ثبت اسناد و املاک، بانک مرکزی و اداره راهور، لیست اموال منقول و غیرمنقول او را به دست آورید. این اقدام به شما کمک می کند تا بهترین مسیر را برای مطالبه مهریه انتخاب کرده و در صورت نیاز، درخواست توقیف اموال را به درستی ارائه دهید.

• نقش وکیل متخصص مهریه: استفاده از خدمات یک وکیل متخصص در امور خانواده و مهریه، می تواند مزایای فراوانی داشته باشد. وکیل با آگاهی کامل از قوانین و رویه های قضایی، می تواند شما را در انتخاب بهترین مسیر، جمع آوری مدارک، تنظیم صحیح دادخواست ها و پیگیری پرونده راهنمایی کند. این امر به تسریع و کارآمدی فرآیند کمک شایانی می کند و از بروز خطاهای احتمالی جلوگیری می نماید.

• جلوگیری از فرار از دین: متأسفانه، برخی مردان برای فرار از پرداخت مهریه، اقدام به انتقال صوری اموال خود می کنند. برای مقابله با این عمل، می توانید قبل از طرح دعوای مهریه، درخواست توقیف اموال> (قرار تأمین خواسته) را به دادگاه ارائه دهید. همچنین در صورت اثبات انتقال صوری اموال، امکان طرح دعوای ابطال معامله و حتی تعقیب کیفری زوج وجود دارد.

• امکان مطالبه همزمان مهریه و طلاق: بله، شما می توانید همزمان با درخواست طلاق (در صورت داشتن حق طلاق یا شرایط آن)، مطالبه مهریه را نیز پیگیری کنید. این امر باعث می شود که هر دو پرونده به صورت موازی پیش بروند و از اتلاف وقت جلوگیری شود.

• مهریه و توقیف حقوق/مستمری بازنشستگی: مطابق قانون، امکان توقیف بخشی از حقوق یا مستمری بازنشستگی زوج برای پرداخت مهریه وجود دارد. میزان کسری از حقوق برای مهریه، در صورت نداشتن فرزند، یک سوم حقوق و در صورت داشتن فرزند، یک چهارم حقوق خواهد بود.

• مهریه و شرایط اعسار زوج: اگر زوج ادعای عدم توانایی مالی (اعسار) کند، باید آن را در دادگاه اثبات کند. در صورت تأیید اعسار، دادگاه حکم به تقسیط مهریه> می دهد. میزان اقساط بر اساس وضعیت مالی زوج (درآمد، هزینه های زندگی و تعداد افراد تحت تکفل) توسط قاضی تعیین می شود. این مبلغ باید به گونه ای باشد که زوج قادر به پرداخت آن باشد و در عین حال، حق زوجه نیز ضایع نشود.

• حق حبس زوجه: حق حبس به این معناست که اگر مهریه عندالمطالبه باشد و زن قبل از تمکین، آن را مطالبه کند، می تواند تا زمان دریافت کامل مهریه، از تمکین خودداری نماید. این حق در صورتی قابل اعمال است که زن قبلاً تمکین خاص (برقراری رابطه زناشویی) نکرده باشد.

• اعتبار سند ازدواج عادی: در صورتی که ازدواج به صورت غیررسمی و با سند عادی انجام شده باشد، مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت امکان پذیر نیست و زوجه باید با مراجعه به دادگاه خانواده و اثبات وقوع عقد نکاح، نسبت به مطالبه مهریه اقدام کند.

• تکلیف مهریه در ازدواج های ثبت نشده: در ازدواج هایی که به صورت رسمی ثبت نشده اند، اثبات عقد نکاح و سپس مطالبه مهریه، تنها از طریق دادگاه خانواده و با ارائه شهود و مدارک اثباتی امکان پذیر است.

• مهریه زن خارجی در ایران: زنان خارجی که در ایران ازدواج کرده اند، در صورتی که عقدشان به صورت رسمی و مطابق با قوانین ایران ثبت شده باشد، از کلیه حقوق مربوط به مهریه برخوردار هستند و می توانند با طی همان مراحل، مهریه خود را مطالبه کنند. ملاحظات خاصی در این مورد وجود ندارد مگر اینکه تابعیت یا محل اقامت زوجین باعث پیچیدگی های بین المللی شود.

• نحوه به روزرسانی مهریه: همانطور که قبلاً اشاره شد، مهریه هایی که به صورت وجه نقد تعیین شده اند، به نرخ روز محاسبه می شوند. برای مهریه های سکه نیز، بهای روز سکه مبنای پرداخت خواهد بود.

• امکان انصراف از مطالبه مهریه و از سرگیری مجدد: شما می توانید در هر مرحله ای از پرونده، از مطالبه مهریه انصراف دهید. اگر این انصراف به معنای صلح> یا بذل> مهریه باشد، دیگر امکان مطالبه مجدد آن وجود نخواهد داشت. اما اگر صرفاً یک استرداد دادخواست> باشد، می توانید مجدداً اقدام به طرح دعوی کنید.

• مطالبه مهریه از پدرشوهر یا شخص ثالث: اگر پدرشوهر یا شخص دیگری، پرداخت بخشی از مهریه را ضمانت> کرده باشد و این ضمانت به صورت رسمی و قانونی ثبت شده باشد، زوجه می تواند آن بخش از مهریه را از ضامن مطالبه کند. در غیر این صورت، مهریه تنها بر عهده زوج است.

• امکان مطالبه بخشی از مهریه: بله، شما می توانید فقط قسمتی از مهریه خود را مطالبه کنید. مثلاً اگر مهریه شما ۱۰۰ سکه باشد، می توانید درخواست پرداخت ۱۰ سکه را بدهید و مابقی را در آینده یا هرگز مطالبه نکنید.

• تعطیلی یا تغییر دفترخانه ازدواج اولیه: در صورتی که دفترخانه ازدواج شما تعطیل شده باشد یا مکان آن تغییر کرده باشد، نیازی به نگرانی نیست. پرونده ها و سوابق دفاتر تعطیل شده به دفترخانه دیگری (کفیل) منتقل می شوند. شما می توانید با تماس با کانون سردفتران ازدواج و طلاق در شهر مربوطه، اطلاعات دفترخانه جایگزین را به دست آورید و برای دریافت اجراییه به آنجا مراجعه کنید.

• وضعیت مهریه در صورت فوت زوج: در صورت فوت زوج، مهریه به عنوان دین ممتاز> از دارایی های او (ماترک) پرداخت می شود. زن می تواند با ارائه سند ازدواج و گواهی فوت، از طریق اجرای احکام دادگستری یا اداره ثبت، نسبت به وصول مهریه خود از اموال باقی مانده از همسر متوفی اقدام کند.

• توقیف تاکسی یا وسیله کار زوج: در صورتی که تاکسی یا هر وسیله نقلیه دیگری، تنها منبع درآمد و ابزار کار زوج باشد، طبق قانون به عنوان مستثنیات دین> شناخته شده و قابل توقیف برای مهریه نیست. البته این موضوع بستگی به تشخیص دادگاه و اثبات اینکه این وسیله تنها منبع درآمد است، دارد. اگر زوج اموال دیگری داشته باشد، ابتدا از آن اموال برای مهریه برداشت می شود.

آگاهی از تمام این نکات حقوقی می تواند شما را در مسیر مطالبه مهریه توانمند سازد. با این حال، به دلیل پیچیدگی های خاص هر پرونده و تغییرات احتمالی قوانین، همواره توصیه می شود قبل از هر اقدام جدی، با یک وکیل متخصص خانواده و مهریه مشورت کنید. مشورت با وکیل به شما کمک می کند تا بهترین راهکار را متناسب با شرایط خاص خود انتخاب کرده و از حقوق خود به نحو احسن دفاع نمایید.

نتیجه گیری: اقدام آگاهانه، حق شماست

مطالبه مهریه، حقی قانونی و شرعی است که قانون گذار برای حمایت از زنان در نظر گرفته است. همانطور که در این مقاله به تفصیل بررسی شد، دو مسیر اصلی برای اجرای مهریه> وجود دارد: از طریق اجرای ثبت و از طریق دادگاه خانواده. هر کدام از این مسیرها، فرآیندها، مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بهترین روش، به شرایط فردی شما و نوع مهریه تان بستگی دارد.

جمع آوری مدارک لازم، آگاهی از هزینه ها، مدت زمان تقریبی وصول مهریه و شناخت دقیق نکات حقوقی، از جمله مواردی هستند که به شما کمک می کنند تا با آمادگی کامل وارد این فرآیند شوید. از مهریه های عندالمطالبه و عندالاستطاعه گرفته تا نحوه محاسبه مهریه به روز و امکان توقیف اموال و حقوق، هر یک جزئیات خاص خود را دارند که باید به دقت مد نظر قرار گیرند.

به یاد داشته باشید، مطالبه مهریه>، نه تنها یک حق، بلکه ممکن است در برخی شرایط، تنها راه برای تأمین استقلال مالی و زندگی آبرومندانه باشد. با کسب اطلاعات دقیق و مشورت با متخصصین حقوقی، می توانید با اطمینان خاطر، گام در این مسیر گذاشته و به حق قانونی خود دست یابید.

توصیه نهایی این است که حتماً قبل از هر اقدام جدی، با یک وکیل متخصص خانواده و مهریه مشورت کنید. تخصص و تجربه وکیل می تواند راهنمای شما در پیچیدگی های قانونی باشد و از بروز مشکلات و تأخیرهای ناخواسته جلوگیری کند.